اولین گام در ارزیابی حاصلخیزی خاک و ارائه توصیه کودی، نمونه برداری صحیح از خاک مورد مطالعه است. ايدهآلترين نمونه خاك بايستي حداقل 1 کیلوگرم وزن داشته باشد. نمونهها بايستي داخل يك پاكت یا کیسه پلاستيكي ريخته شود و خود داخل پاكت ديگري قرار گيرد. اطلاعات هر نمونه را بايستي طوري روي پاكت نوشت كه پاك نشده و بتوان آن را خواند. اطلاعات بايستي شامل محل نمونهبرداري، نام زارع يا مشتري و نوع محصول باشد. در تهیه نمونه خاک باید دقت شود که هر کیلوگرم نمونه خاک برداشت شده، نماینده سه میلیون کیلوگرم خاک (وزن حدود یک هکتار خاک) باشد. بهعنوان يك قاعده كلي مزارعي كه تا 10 هكتار وسعت داشته باشند را بهعنوان يك واحد نمونهبرداري ميتوان محسوب كرد. با توجه به اين نكته كه كل مزرعه از بابت جنس خاك، نوع زراعت قبلي و نوع كود استفاده شده يكسان باشد. مزارع بزرگ و مزارعي كه از يكدستي برخوردار نيستند بايد به قطعات كوچكتر يكدست تقسيم و از هر قسمت جداگانه نمونهبرداري كرد.
وسايل مورد نياز نمونهبرداري:
نمونهاي كه به آزمايشگاههاي خاکشناسی ارسال ميگردد بايستي نماينده تمامي منطقهاي باشد كه در آن آزمايش پياده ميگردد. زمين محل آزمايش بايستي كاملاً يكنواخت بوده و هيچ تفاوت آشكاري در آن ديده نشود. براي تهيه يك نمونه بايستي در مسيري به شكل " w " در سطح مزرعه نمونههاي فرعي تهيه گردد. توصيه ميشود كه براي تهيه هر نمونه 20 تا 30 نمونه فرعي گرفته شود. نمونههاي فرعي بايستي كاملاً مخلوط شده و از آن يك نمونه یک کیلوگرمی براي ارسال به آزمايشگاه تهيه شود. مسير گرفتن نمونههاي فرعي نمونهبرداري خاك براي باغات مركبات وميوهجات بايستي از اعماق 0-30، 30-60 و 60-90 سانتي¬متري تهيه گردد و قبل از نمونهبرداري پنج سانتيمتر از پوشش روي خاك كنار زده شود. در باغات مركبات و ميوهجات تهيه نمونهها و محل گرفتن آنها بايستي از محيط اطراف برابر شكل زير باشد. نمونهبرداري بايستي از منطقهاي در زير تاج درخت گرفته شود. نمونهها بايستي طوري از زمين اطراف درخت گرفته شود كه نماينده خاك پاي درخت باشد. قابل توجه است كه خاك بين رديف درختان وضعيت متفاوتي از خاك زير درخت دارد. بايستي بخاطر داشت كه وسائل نمونهبرداري طوري تميز باشد كه مانع آلودگي نمونهها گردد.
همچنين نمونهبرداري نبايستي بعد از كود پاشي صورت گيرد